NEPG: Zullen betere contractprijzen hoog genoeg zijn om in de toekomst de groeiende vraag naar aardappelen te dekken?

Aardappeltelers erkennen en waarderen betere contractprijzen. Alle inputs hebben de afgelopen maanden stijgende prijzen laten zien, gaande van energie tot meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en bouwprijzen, maar ook machines en reserveonderdelen!

De kosten voor het huren van een ha land zijn niet alleen gestegen, maar "aardappelland" is soms ook niet te vinden! De zeer recente aanscherping van de huurvoorwaarden in Vlaanderen zou een invloed kunnen hebben op de ontwikkelingen in het aangrenzende Wallonië en Frankrijk.

De laatste prijzen van het verwerkerscontract zijn net uit, en stellen doorgaans hogere prijzen voor dan de eerste die eind vorig jaar werden gepubliceerd. Prijzen voor levering af veld zijn doorgaans 2,5 tot 4,0 EUR/100 kg hoger (ongeveer 2,8 tot 4,5 USD/100kg), afhankelijk van landen, verwerkers en/of variëteiten.

Sommige dekken de veel hogere productiekosten waarmee telers worden geconfronteerd, andere niet. Sommige verwerkers, die de onwil van boeren zien om de nieuwe contracten te ondertekenen, hebben hun prijstabellen aangepast om te proberen nog meer boeren over te halen zich aan te melden!

NEPG dringt er bij producenten op aan om een ​​nauwkeurige analyse van de productiekosten uit te voeren voordat ze iets ondertekenen. Gemiddelde productiekosten geven een indicatie, maar individuele berekeningen zijn nodig om een ​​beslissing te nemen.

Contracten zwijgen over grote problemen!

Contractvoorwaarden zijn belangrijker dan prijstabellen, maar deze zijn meestal afwezig of onvolledig. Grote tekortkomingen in contractvoorwaarden zijn het feit dat "overmacht", lasten- en risicodeling (gevolgen van klimaatverandering, verlies van nog meer gewasbeschermingsmiddelen) tussen telers en verwerkers en duurzame ontwikkeling door de hele aardappelketen meestal niet worden genoemd!

Met de (aanstaande) nieuwe EU-regelgeving over vergroening van de landbouw (GLB-hervorming), duiken er heel wat nieuwe uitdagingen op en vinden aardappeltelers dat kopers en de samenleving als geheel ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen! Naast telers moet ook de rest van de aardappelwaardeketen zijn verantwoordelijkheid nemen als ze een constante en voldoende grote stroom aardappelen willen...

Hogere behoeften van verwerkers, telers aarzelen om ze te beantwoorden

Verschillende bedrijven en verwerkers hebben in de hele NEPG-zone geïnvesteerd en investeren nog steeds in nieuwe of gerenoveerde verwerkingsinfrastructuren. Deze investeringen tonen aan dat de ontwikkelingsmogelijkheden op lange termijn van de eindproductenmarkten onveranderd zijn.

In de afgelopen twee decennia is de ontwikkeling van het aardappelverwerkingsgebied gedreven door een groeiende vraag naar verwerkte producten. De komende jaren kunnen een keerpunt zijn: verwerkers willen nog steeds steeds meer aardappelen, maar telers hebben niet meer de mogelijkheid om meer te produceren (te weinig 'aardappelland', te hoge productiekosten, dalende opbrengsten onder druk van klimaatverandering, etc.) 

Hun 'aardappelwereld' gaat van een vraagcrisis naar een aanbodcrisis. Zullen telers de komende jaren net zo enthousiast zijn om aardappelen te telen als 5 of 10 jaar geleden?